Drama op de Waddenzee
Op Kerstavond 1593 lagen honderden schepen op de Koopvaarders Rede in een zware storm. Enkele schepen sloegen van het anker en namen een veertigtal andere schepen mee in hun ondergang. Ruim duizenden zeelieden kwamen om. Eén van de vergane schepen had net een lading graan uit Polen in Italië afgeleverd en was mogelijk op weg naar de thuishaven Hoorn.
Aan boord van dit schip waren Cornelis Claeszn. van Blokdijk, 23 jaar oud en bosschieter (kanonnier), en Timen Martenszn uit Hoorn. Van beiden zijn voorwerpen gevonden met een boodschap uit het verleden: van Cornelis een prachtig gesneden lontstok met spreuk en van Timen een mesheft met inscriptie.
Inscriptie op de lontstok van Cornelis Claesz uit Blokdijk. Een wijze boodschap uit het verleden:
Wijze boodschap uit het verleden
(inscriptie op de lontstok van Cornelis Claesz uit Blokdijk.)
[De avond en de morgen zijn niet even goed
De morgen moet zorgen voor wat de avond niet doet
Zou de avond zorgen voor wat de morgen doet
Dan zou menigeen rijden die nu gaat te voet*
Door mij, Cornelis Claaszoon van Blokdijk gemaakt Anno 1590.]
Als je ’s avonds zou werken zoals je in de morgen doet dan zou je het je kunnen veroorloven om in een rijtuig te rijden in plaats van te lopen.
Inscriptie op het mesheft van Timen Martensz uit Hoorn uit 16e eeuw: *ENGEF*EN*GWCM / MYN* EERSKEN*RIV /*ICK*AEPKEN*ROW.
Alleen het laatste is te vertalen als: ‘ik ruw aapje’ of ‘ik ruwe scheepsjongen’. (Bron: NISA).
Groot vrachtschip Scheurrak SO1.
De bouwvolgorde was in de Hollandse traditie wezenlijk anders dan bij de spantenbouw, zoals duidelijk aan het licht kwam bij het vinden en onderzoeken van het wrak in het Scheurrak SO1, een groot vrachtschip, genoemd naar zijn vindplaats in de Waddenzee. Het moet rond 1580 in Holland zijn gebouwd en is in 1593 vergaan.
Het was geladen met graan en had onder anderen twee Hoornse opvarenden aan boord.
Scheurrak SO1
Deel van het wrak van een graanschip dat in 1593 verging. Van het getoonde deel is de wegering (binnenhuid) verwijderd. Duidelijk is te zien dat de spanten bestaan uit losse onderdelen van verschillende vormen en afmetingen. Buitenhuid, spanten en wegering waren door en door verbonden met houten nagels. (Bron NISA)
Bij dit schip vonden de onderzoekers geen spoor van vaste verhoudingen, noch een duidelijk patroon of vooraf aangebrachte inkervingen. De spanten vertoonden geen uit meetkundig vastgestelde opbouw. Alle nadruk lag op een vloeiend verloop van de lijnen van de romp. Dit bood de scheepsbouwers van het Noorderkwartier meer vrijheid in vormgeving en materiaalgebruik. Het ter plaatse vormgeven van een schip zonder vooropgezet plan vereiste weliswaar minder theoretische kennis, maar meer praktische deskundigheid en creativiteit van de bouwers.
Maria Tesselschade.
Marritgen Tesselscha(de) Roemersdr. Visscher werd in 1594 geboren als dochter van graanhandelaar en assuradeur Roemer Visscher woonachtig aan de Gelderse Kade te Amsterdam. Op Kerstavond 1593 vergingen meer dan 40 volgeladen koopvaardijschepen tijdens een hevige storm voor het eiland Texel. Visscher verloor hiermee weliswaar een deel van zijn aardse vermogen maar niet zijn vertrouwen en dankbaarheid voor de geboorte van zijn jongste, gezonde dochter. Tesselscha zou dankzij haar naam, dit levensmotto van haar vader nooit vergeten.